قلعه گمشدهباید به جنوب غربی دره شهر ایلام سفر کنید و پا به راه ارتفاعات صخره ای این شهر شوید تا بتوانید یکی از قدیمی ترین قلعه های ایلام را ببینید. قلعه ای به نام سه کسان که جایی در حدفاصل ارتفاعات کبیر کوه و دشت دره شهر قرار گرفته است و لا به لای صخره های صعب العبور این ارتفاعات، گم شده است.

مردم محلی قلعه سه کسان را با نام های سه کسون یا سکه سون می شناسند. قلعه ای که یکی از بزرگترین قلعه های دوره ساسانی اسلامی بوده و آنقدر دسترسی به آن سخت است که شاید کمتر گردشگری تاب بیاورد ارتفاعات بلند این منطقه را طی کند و زیر طاق این قلعه نفس تازه کند. با این حال، سه کسان از روزگاری که ساسانیان بر ایران حکومت می کردند و تصمیم گرفتند برای دفاع از مناطق نظامی شان این دژ را بنا کنند، تا امروز پابرجا مانده است.

قلعه سه کسان از نظر مهندسی ساخت یكی از شاهكارهای دوره ساسانی و بعد از آن است. در ساخت این بنا از قلوه سنگ و گچ استفاده شده و معماران این قلعه برای آن که دیوارهای بنا غیر قابل دسترسی باشد، آنها را روی صخره ها بنا کرده اند و حتی آب انبارهای آن را هم در دل صخره ها کنده اند. این قلعه 360 درجه به اطراف دید دارد و در واقع بهترین نوع یک بنای نظامی است که موقعیت آن هر راهی را برای فتح توسط دشمنان می بندد.

هر چند که عده ای معتقدند قلعه سه کسان در دوره حسن صبا روزگار پر رونقی داشته و به عنوان دانشکده نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است اما عده ای هم معتقدند که قلعه سه کسان به احتمال زیاد ضراب خانه حکومت وقت بوده است و به همین دلیل نام آن سکه سان گذاشته شده است. متاسفانه این قلعه در سال های گذشته بارها و بارها مورد تاراج دزدان آثار باستانی قرار گرفته و به شدت آسیب دیده است.

آدرس : 12 کیلومتری غرب شهر چوار و 20 کیلومتری شهر ایلام بر سر راه چوار به نواحی مرزی با کشور عراق قرار دارد
قلعه‌ی تاریخی چوار (قلا)، در 12 کیلومتری غرب شهر چوار و20 کیلومتری شهر ایلام بر سر راه چوار به نواحی مرزی با کشور عراق واقع شده است. مجموعه‌ی بناهای این دژ بر فراز و دامنه‌های ناهمواری که حدود 300 متر از زمین‌های پیرامونی ارتفاع دارد. ساخته شده است، این قلعه به صورت دژی مستحکم ساخته شده است و شامل سه قسمت است: – بنای اصلی قلعه – دیوارهای جانبی و دیوارهای بلندی که از راس تپه تا سطح زمین‌های پیرامونی امتداد می‌یابند – ساختمان‌های داخل محوطه قلعه و برج‌های دیده بانی که به نظر می‌رسد همانند سایر قلعه‌های محدوده غربی زاگرس کاربرد نظامی داشته است. موقعیت قلعه و سبک معماری بنا این نظر را تقویت می‌کند. این اثر مهم تاکنون مورد بررسی و کاوش علمی قرار نگرفته است. مدیریت میراث فرهنگی استان اخیراً نسبت به شناسایی و مستند سازی آن اقدام نموده است که قدم آ‎غازین در جهت بررسی و پژوهش علمی آن تلقی می‌گردد. برخی نویسنده‌های محلی در نوشتارهای خود از این قلعه و موقعیت آن مطالب اندکی ارائه داده‌اند. شواهد فرهنگی به جای مانده از این اثر نشان می‌دهد که احتمالاً در اواخر دوره‌ی تاریخی و قرون اولیه اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است. این قلعه یکی از بزرگترین قلاع منطقه است که برفراز تپه‌ای بلند در مسیر چوار، مورت، تجریان به سمت دهستان«چکر بولی» و ناحیه مرزی با کشور عراق ایجاد شده است. این اثر در حاشیه شمالی رود فرعی قلا که به رود «گدار خوش» می‌پیوندد، قرار گرفته است. جاده خاکی روستای مورت به قلاع ، درست از جنوب این محل می‌گذرد. تقریباً شمال و غرب این تپه به پرتگاه طبیعی محدود می‌شود که این امر شرایط مناسب امنیتی را برای ساکنان قلعه در این قسمت فراهم می‌ساخته است. دامنه جنوبی و جنوب شرقی این محوطه با شیبی تقریباً ملایم به محیط زمین‌های اطراف خود منتهی می‌شود. بنای قلعه برروی این تپه به گونه‌ای است که نشان می‌دهد این مکان در ادوار گذشته جایگاهی استراتژیک برای ساکنان آن بوده است. می‌توان گفت «پشت قلعه» از جمله قلاع مهم تدافعی است که در موقعیتی مناسب بر سر راه گنجوان و حاشیه غربی استان ایلام واقع شده است. موقعیت جغرافیای این قلعه با دیگر قلاع مهم منطقه به صورتی است که با هم در ارتباط بوده‌اند. ارتباط جاده‌ای، ارتباط با امکانات اولیه (علائم در شبانه روز) و… قلعه سرنی در ناحیه مرزی ایران و عراق و در غرب تپه قلاع واقع شده است و برخی قلاع در نواحی کوهستانی شرقی آن نیز وجود داشته که زنجیره ارتباطی آن‌ها قابل تصور است. چون ساختمان قلعه بر فراز یک تپه طبیعی مرتفع قرار دارد، دارای ظاهر طبیعی کوهستانی است و در قسمت‌های مختلف سطح و دامنه تپه، پوشش گیاهی جنگل و مرتع ملاحظه می‌شود. در ساخت بنای این قلعه عظیم ،الگو و نظم هندسی معینی وجود ندارد بلکه شرایط پستی و بلندی تپه بر سبک معماری اثر گذاشته و این ویژگی موجب شکل گیری بافت معماری قلعه بوده است. به طوری که دیوار عرضی کمربند بیرونی حصار و دژ قلعه به جز در دامنه جنوبی و جنوب شرقی که با شیبی تقریباً ملایم به پایین تپه و کنار رودخانه منتهی می‌شود در سایر قسمت‌ها به محدوده‌های پرتگاه‌های طبیعی اطراف تپه محدود می‌شود. همچنین بین دیوارهای دفاعی که از راس تپه و به سطح زمین‌های پیرامونی کشیده شده در برخی جاها که شیب دامنه تند می‌باشد، بقایای معماری دیده نمی‌شود ولی در جاهایی که مسطح است آثار معماری ملاحظه می‌شود. در تمام سطح و دامنه‌های تپه ونیز زمین‌های پست پیرامونی تکه‌های سفال دیده می‌شود که عمدتا چرخ ساز و معدودی از آن‌ها دست ساز می‌باشند. سفال‌های پشت قلعه در اندازه‌های ظریف، متوسط و خشن طبقه بندی می‌شوند. اکثر سفال‌ها بدون لعاب بوده و دارای پوشش گلی است. مواد اصلی به کار رفته برای برپایی آثار معماری گسترده این قلعه قلوه سنگ‌ها و لاشه سنگ‌های محلی و ملات گچ است و نمای دیوارها ساده بوده ،از هیچ اندود گچی استفاده نشده است و ظاهر نامنظم و برهنه قلوه سنگ‌ها چهره ای خشن به دیوارهای مختلف این بنا داده است. این بنای عظیم دارای قسمت‌های مختلف و متنوعی است، شامل : 1- دیوارهای دفاعی که از راس تپه به سمت پایین کشیده شده‌اند. 2- دیوارهای عرضی کمربندی در پیرامون تپه 3 – آثار معماری که بر فراز تپه در شمال قسمت اصلی تپه وجود دارد 4- مناطق مسکونی دامنه تپه 5- اتاق‌های نگهبانی6- راهرو زیرزمینی ساختمان اصلی قلعه برفراز تپه طبیعی با دیوارهای بلندی ساخته شده است و در وسط این بنا حفره بزرگی وجود دارد که احتمالا به عنوان نوعی بنای زیرزمینی از آن استفاده می‌شده است. در دامنه شمالی بنای اصلی و بر فراز سطح تپه، آثار و بقایای پی چندین ساختمان دیده می‌شود. همچنین در این قسمت قلعه ،در ضلع غربی دیوار عرضی کمربند بیرونی حصار، آثار دو برج در کنار دیوار دیده می‌شود که ارتفاع دیوارهای یکی از برجها به سه متر می‌رسد. در مجموع 5 دیوار دفاعی از راس تپه به سمت پایین ایجاد شده، که سه تا از آن‌ها در سمت جنوب قلعه و یکی در سمت شرق تپه و دیگری در سمت شمال تپه دیوارهای عرضی پیرامونی تپه را به هم وصل می‌کنند. از سه دیوار جنوبی دیوار وسطی عملکرد راهرویی زیر زمینی و پنهانی داشته، که برای آوردن آب از دامنه تپه به بالای قلعه از آن استفاده می‌شده است. برروی برخی از این دیوارها اتاق‌های نگهبانی نیز ایجاد شده است. طول برخی از این دیوارها 300 متر است . همچنین سه دیوار عرضی در پیرامون تپه ایجاد شده است که طول حصار کمربند بیرونی به حدود 500 متر می‌رسد. در قسمت‌هایی از این دیوارها اتاق‌ها و جایگاه‌هایی برای دیدبانی و حفاظت از قلعه اصلی تعبیه شده است. همچنین در جهات شمال شرق، شرق و جنوب محوطه درحد فاصل دیوارهای عرضی پیرامون تپه آثار معماری دیده می‌شود که احتمالاً محل سکونت و استقرار نیروها و دیگر ساکنان این دژ بوده است. قطر برخی از دیوارهای این قلعه به دو متر می‌رسد. سه عامل اصلی به احتمال زیاد موجب شده تا قلعه عظیم چوار در این مکان برپا شود: 1) ارتفاع نسبتاً بلند تپه طبیعی که قلعه چوار برآن قرار دارد و شرایط خاص آن که تقریباً از جهات سه گانه غربی، شمال و شرقی به پرتگاه منتهی می‌شود و تقریباً از این سه جبهه تپه دارای موانع طبیعی است که ورود به قلعه را غیرقابل نفوذ کرده است. حصار عرضی کمربند بیرونی پیرامون تپه نیز به این مهم کمک می‌کند. 2)شرایط خاص قرارگیری این تپه در یک موقعیت استراتژیک بر سر راه چوار، چم ژیه و نواحی مرزی عراق. 3)وجود رودخانه جاری در جبهه جنوبی این مکان ،که مشکل نیاز به آب را رفع کرده است، بخصوص با ایجاد راهروی زیرزمینی در این جبهه بنا از راس تا دامنه‌ی تپه به راحتی می‌توانستند آب مورد نیاز خود را تامین نمایند. این بنا جزء قلاع نظامی- مسکونی می‌باشد و این امر را می‌توان از روی خرابه‌های باقی مانده از دیوارهای اتاق‌ها و همچنین از روی باروها و برج‌های نگهبانی آن به خوبی مشاهده نمود. آثار فرهنگی سطح تپه وسعت و گستردگی بقایای معماری و نوع مصالح به کار رفته نشان می‌دهد که احتمالاً این بنا متعلق به اواخر دوره‌ی تاریخی و اوایل دوره‌ی اسلامی است البته در مورد قلعه چوار به جز چند منبع محلی اطلاعات علمی و دقیقی در دسترس نیست و در منابع تاریخی به آن اشاره نشده است.

این شهر با قدمتی بیش از 1400 ساله متعلق به دوران ساسانیان بوده دارای برجهای نگهبانی خیابان سیستم آبكشی و دفع فاضلاب بوده است كه بنا به قولی در اثر یك زلزله تخریب و از بین رفته بقایای این شهر مشهود و درحال حاضر به صورت بسیار ضعیف مورد حفاظت میراث فرهنگی میباشد .شهر تاریخی ماداكتو در سال 1310در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این رودخانه از غرب ایلام سرچشمه می‌گیرد، در جهت شرق به غرب جریان می‌یابد و به خاک عراق منتهی می‌شود. شاخه‌های اصلی رودخانۀ گدارخوش، رودهای مدرن و چوار می‌باشند. از شعبه‌های این رود در مسیر جریانشان، استفادۀ کشاورزی می‌شود ولی پس از به‌هم پیوستن و تشکیل رودخانۀ گدارخوش، این رود به بستر عمیقی وارد، و از دسترس کشاورزان خارج می‌شود. اختلاف ارتفاع این رودخانه از کف بستر تا اراضی پیرامونش 320 متر است، از این رو ایجاد ایستگاه‌های پمپاژ برای آبیاری، تنها راه استفاده از آب این رودخانه به مقیاس وسیع است.

رود کنجان‌چم، از کوه‌های سیوان در جنوب ایلام سرچشمه گرفته است و در جهت شمال شرقی به جنوب غربی، پس از طی 12 کیلومتر از خط مرزی ایران و عراق در نزدیکی مهران به رودگاوی می‌پیوندد. سرچشمۀ اصلی این رودخانه کوه‌های چنگینه، علی‌بیگی و کوه ملاشاوه هستند و جریان آب آفتاب، که از میشخاص سرچشمه می‌گیرد، نیز به آن می‌پیوندد. رودخانه چشمه ملک، که از کوه شاه‌نخجیر سرچشمه می‌گیرد نیز به آن ملحق می‌شود. این رود پس از عبور از بخش صالح‌آباد و شهرستان مهران به رودخانۀ دجله در کشور عراق می‌ریزد. طول این رود تا مرز ایران و عراق 90 کیلومتر است. روی این رودخانه، سد انحرافی کنجان‌چم احداث شده است.

رود چنگوله، از آب بیوره، 40 کیلومتری جنوب شرقی ایلام، سرچشمه می‌گیرد و از شمال شرقی به جنوب غربی جریان می‌یابد. سپس جریان‌های دیگری به نام‌های آب کنات، تا تسمورت، و فرآورد به آن ملحق می‌شوند. پس از عبور از محلی به نام دوآب، رودخانه در مسیری پهن از مرز خارج می‌شود و به دجله می‌پیوندد. آب رود چنگوله کمی شور و گوگرددار است. طول این رود از مبدأ تا محل خروج از ایران به عراق، 84 کیلومتر است.

رود سده از ارتفاعات بولی سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه دائمی است و در مسیر خود از دشت‌هایی با خاک مرغوب، عبور می‌کند. رود سده دارای شعبه‌های بسیاری است که دو شاخۀ مهم آن در دشتی به ارتفاع 225 متر از سطح دریا به هم می‌پیوندند و پس از طی دشت مزبور از کشور خارج می‌شود. طول این رود تا مرز 200 کیلومتر است.

این رودخانه از سراب آبدانان، 38 کیلومتری شمال دهلران، سرچشمه گرفته است و آب گل‌گل و رود دره‌شور نیز به آن می‌پیوندند. این رود پس از عبور از 18 کیلومتری شهرستان دهلران، وارد بخش موسیان می‌شود و در این محل به نهرعنبر معروف است. شعبۀ دیگری از آب مورموری به نام جیخاب نیز به آن می‌پیوندد. رود دویرج، که از شمال به جنوب جریان دارد، پس از عبور از موسیان به دجله، در خاک عراق می‌ریزد. طول آن از مبدأ تا این نقطه مرزی 188 کیلومتر است. نام‌های محلی آن رود آبدانان و رود تله‌زی می‌باشند. بر روی این رودخانه سدی ساخته شده است.

آبشار کن شلول در استان ایلام واقع است. آبشار کن شلول در نزدیکی روستای انجیره در 28 کیلومتری غرب آبدانان قرار دارد که زیبایی به واقع خیره کننده ای دارد. این منطقه در دامنه جنوبی کبیر کوه واقع شده و بهترین ماه صعود به آبشار در ابتدای سال و ماه های اردیبهشت و خرداد است.

روستای انجیره از توابع شهرستان آبدانان در استان ایلام است. در واقع روستای انجیره غربی ترین نقطه شهرستان آبدانان است که از سمت غرب آخرین روستای این شهرستان به شمار میرود. از سمت شرق به روستای گنداب و از غرب به روستای تختان که جزء شهرستان دهلران محسوب می شود متصل است. زبان مردم انجیره کردی و از طایفه بزرگ ماسپی هستند. طبق آخرین آمار این روستا دارای 223 خانوار و جمعیت آن بالغ بر 1229 نفر است. از شهر ایلام در مسیر آبدانان ،بعد از گذشتن از میمه زرین آباد به طرف روستای گوراب علیا، به روستای تختان می رسید. پس از این روستا روستای انجیره واقع شده است. آبشار کن شلول در 5 کیلومتری غرب روستای انجیره واقع است.

منبع : کویرها و بیابانهای ایران

منطقه شكار ممنوع كولك ۷۶ هزار هكتار مساحت دارد، كه ۵۰ هزار هكتار آن به منطقه حفاظت شده ارتقا می یابد. بر اساس این گزارش، موافقت وزارت صنایع و اداره كل منابع طبیعی نیز در این زمینه اخذ شده است و به زودی در دور سوم سفرهای استانی به تصویب نهایی خواهد رسید. نزدیکی به منطقه نمونه گردشگری ˈزینگانˈ و شهر زیارتی ˈصالح آبادˈ از یک طرف و قرار گرفتن در نوار مرزی با کشور عراق را از ویژگی های ممتاز این منطقه می توان برشمرد.

حیات وحش

منطقه كولك یكی از بازمانده های محیط زیست بكر استان ایلام و مهمترین زیستگاه حیات وحش بوده كه از نظر چرخه زیستی و وجود گونه های كل و بز و قوچ و میش بسیار حائز اهمیت است. گونه های جانوری منطقه حفاظت شده کولگ شامل کل، بز، قوچ و میش، انواع گربه سانان و پرندگان شکاری است.

این منطقه موقعیت ممتازی جهت تكثیر گونه های جانوری با ارزش و در معرض انقراض دارد، بدین منظور منطقه مورد نظر در صورت حفاظت می تواند به منطقه ای برای حفظ، احیا و تكثیر گونه های شاخص جانوری بخصوص نژاد خاص قوچ و میش باشد.

کوه شلم یکی دیگر از کوههای استوار و زیبای شهرستان ایلام می باشد که همیشه در طول تاریخ سربلند و بر افراشته نگاهبان این شهرستان بوده است.

چم روته، روستایی از شهرستان سیروان در استان ایلام در کنار سد سیمره قرار گرفته شده است ، یکی از دلایلی که اسم روستا را ( چم روته ) گذاشته شده است این است که در مناطق اطراف روستا توده های جنگلی وجود دارد و در این روستا توده ی وجود ندارد که به زبان کردی (روت) یا خالی از توده جنگلی بوده (چم) یعنی چشمه و آب ، و در اطراف آن چشمه و رودخانه وجود داشته این روستا را چم روته نامیدند که در این روستا مردم به کشاورزی و دامداری مشغول هستند و بیشترین محصول این روستا انار و خیار است.

روستای سنگ سفید در بخش مرکزی شهرستان چرداول واقع شده است وآب وهوایی دره ای ومعتدل و طبیعتی سرسبز و دیدنی دارد به طوری که روستای سنگ سفید وزنجیره علیا دو روستای هدف گردشگری شهرستان چرداول هستند.عبور رودخانه چناره از وسط این روستا طراوت و صفای بیشتری به طبیعت چشم نواز روستا داده است و از سویی دیگر وجود خرم کوه وکوه بان هزار در شما ل شرقی این منطقه به زیبایی و صفایی این روستای سرسبز افزوده است.قلعه های باستانی وشهر تاریخی تنگ قیر، تنگ منصوری ،پوشش گیاهی مناسب و وجود گیاهان داروئی و دهها اثر تاریخی دیگر از جاذبه های روستای سنگ سفید می باشند که در فصلهای مختلف سال جذابیتهای فراوانی دارند ونظر بازدید کنندگان را به سوی خود جلب می نماید.

روستای عرب رودبار در بخش شیروان چرداول از شهرستان ایلام واقع در 44هزارگزی جنوب چرداول و در کنار راه رودخانه سیمره است. عرب رودبار ازمناطق حاصلخیز استان ایلام در زمینه كشاوزی است.مردم این منطقه به عربی وکوردی تکلم میکنند.علاقه وپشتكار مردم به فعالیت و كاركشاورزی زمینه توسعه زمین های كشاورزی را دراین منطقه دو چندان كرده است.به گفته مردم منطقه ، رونق كشاورزی در عرب رودبار مانع ازمهاجرت روستائیان وبویژه جوانان به سایر مناطق كشور شده است. در روستای عرب رودبـار كه حدود 2 هزار نفر جمعیت دارد زنـان و مـردان پـا به پـای هم به تولید محصولات كشاورزی مشغول هستند. تمام زمینهای كشاورزی این منطقه كه حدود 600 هكتار است در همه فصول سال به زیركشت انواع محصولات كشاورزی می رود . وجود رودخـانه بزرگ سیمره ، این منطقه را به یكی ازبهترین مناطق استان در زمینه كشاورزی تبدیل كرده است.ولی به علت آبگیری سد سیمره بعضی از روستاهای این شهرستان که در حوضه آبریز سد هستند به زیر آب خواهند رفت. سـالانه حـدود 15 هزارتن انواع محصولات كشـاورزی شـامل بـرنج ، ذرت ، گنـدم ، جو ، انار ، خیار ، سیب زمینی ، حبوبات و سبزیجات در این منطقه كشت و تولید می شود. 87 هکتار از باغ های این ‏شهرستان به کشت محصول انار اختصاص یافته است.‏محصول انار برداشت شده در این شهرستان بیشتر به نوع “مـــلس” اختصاص دارد.‏ بقعه امام زاده عباس (ع) در آبادی رودبار عرب و 25 کیلومتری شهر لومار مرکز شهرستان سیروان واقع شده است.

روستای زنجیرة علیا از توابع بخش مرکزی شهرستان شیروان و چرداول، با مختصات جغرافیایی 46 درجه و 34 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 49 دقیقه عرض شمالی، در 8 کیلومتری شمال شهر سرابله و 40 کیلومتری مرکز استان (ایلام) قرار دارد. زنجیرة علیا از روستاهای کوهپایه‏ای است که از سطح دریا 1080 متر ارتفاع دارد. این روستا آب و هوای معتدل کوهستانی دارد. روستای زنجیره علیا یکی از روستاهای قدیمی استان ایلام است و تنگ باستانی زنجیره و امامزاده پیرحسین از آثار و یادمان‏های تاریخی و مذهبی آن به شمار می‏روند. تنگ زنجیره در دوران‏های گذشته اهمیت سوق‏الجیشی داشته و در هنگام حملات دشمنان به عنوان مکانی جهت موضع‏گیری دفاعی مورد استفاده قرار می‏گرفته است. قدمت این روستا به بیش از دو قرن می‏رسد. مردم روستای زنجیرة علیا به زبان کردی سخن می‏گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.

روستایی بدون بیکاری ، طلاق و دخانیات . روستای وچکاب جودکی آبدانان در حوزه جنوبی استان ایلام، روستای پاک و بدون دود سیگار و دخانیات شناخته شده است که مردم آن از هیچ تلاشی برای کسب لقمه ای نان حلال دریغ نکرده و درصد آمار طلاق و نزاع های خانوادگی، مشکلات جسمی و روحی آن نیز صفر است.امروزه با افزایش تهاجمات فرهنگی و تحریم های اقتصادی، روستای وچکاب جودکی در 22 کیلومتری مرکز آبدانان با شاخص های مثبت قابل توجهی در صدر روستاهای پاک و به دور از آلاینده های خانوادگی و اجتماعی کشور شناخته شده است. دهیار روستای وچکاب جودکی آبدانان می گوید: یک جوان بیکار در این روستا وجود ندارد و کار و تلاش از سن 16 سالگی به عنوان یک فرهنگ در بین جوانان تعریف شده و جوانان این روستا با فراغت از درس و تحصیل و در ایام اوقات فراغت خود به صورت خودجوش و خودساخته به کار و تلاش می پردازند.علی جودکی دهیار روستای وچکاب جودکی افزود: این روستا جوانان تحصیل کرده بسیاری دارد به طوریکه در هر خانواده چند نفر تحصیلات عالی دارند که حتی به عنوان مدیر گروه های دانشگاه های معتبر کشور، وکلای پایه یک دادگستری و مسئول ادارات و نهادهای دولتی مشغول به خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند. جودکی دهیار این روستا گفت: فرهنگ عدم استفاده و استعمال دخانیات بین اهالی این روستا باعث شده ضمن عدم خرید و روش مواد دخانی در این روستا، بیماری های قلبی، عروقی و ریوی نیز به پائین ترین حد خود برسد.دکتر مازیار طهماسبی مسئول شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبدانان در این باره گفت: عدم استعمال به مواد دخانی در این روستا زمینه سلامتی جسمی و روحی را فراهم کرده بطوریکه طبق خود اظهاری اهالی این روستا در سال های گذشته، حتی یک فرد سیگاری در این روستا پیدا نمی شود و مغازه های این روستا هم هیچ گونه مواد دخانی خرید و فروش نمی کنند.جوانان روستای وچکاب جودکی در فصل کشاورزی دوشادوش والدین خود به کشاورزی پرداخته و کار و تلاش را زمینه سازندگی نفس و جان خود و خانواده شان می دانند. از نکات قابل توجه اینست که در مغازه های این روستا یک نخ سیگار هم وجود ندارد و از نکات دیگر اینکه ازدواج به عنوان سنت حسنه پیامبر اسلام (ص) در این روستا رونق چشمگیری دارد بطوریکه که ازدواج در این روستا به عنوان شاخص مثبتی در مقایسه با روستاهای دیگر قرار گرفته و خانواده ها در بحث ازدواج هیچ گونه سخت گیری نمی کنند و جوانان با فراغ بال و آسودگی بیشتری این سنت حسنه را به جای می آورند.

روستای تنگ قیر در 10 کیلومتری شمال شرقی شهر سرابله در شهرستان سیروان و در 50 کیلومتری شمال شرقی شهر ایلام قرار دارد. آب و هوای روستای کوهستانی تنگ قیر، در فصول بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در فصل زمستان سرد و خشک است. گذر رودخانه تنگ قیر از داخل روستا، بر طراوت و زیبایی طبیعی محیط روستا می‌افزاید. روستای تنگ قیر با برخورداری از موقعیت طبیعی و اقلیم مناسب، مناظر و جلوه‌های منحصر به فردی دارد. چشم انداز ارتفاعات و باغ ها ی روستای تنگ قیر به خصوص در فصول بهار، تابستان و پاییز سرشار از مناظر زیبا و رنگ های جذاب است برخی از جاذبه‌های طبیعی روستا ی تنگ قیر عبارتند از: خرم کوه، ، تنگ منصوری، و امامزاده سیدجعفر. و جاذبه های فراوان دیگر. در تنگ قیر، قبرهای باستانی متعددی وجود دارد که قدمت آن‌ها به هزاره ی اول قبل از میلاد می‌رسد. این منطقه از حیث تاریخی با ارزش قلمداد می‌شود و در سال 81 محوطه و قبرستان تنگ قیر نیز در فهرست آثار ملی ثبت شد.

روستای چم نمشت در 3 كیلومتری شهر دره شهر ازتوابع استان ایلام در كرانه رود سیمره ،روستایی با قدمت تاریخی بسیار كهن با پلی باستانی متعلق به دوره ساسانی كه در زمان شكوفایی به طول 270متر بوده و از پل گاومیشان 40متر بزرگتر ولی به علت بی توجهی مسئولین میراث فرهنگی تخریب شده و به علت عوض شدن مسیر رود خانه به جای مناسبی برای كشاورزان تبدیل شده و در چند سال اینده تخریب كامل ان دور از انتظار نیست.روستای چم نمشت با مردمی مهربان و جمعیت كم كه به علت مهاجرت بی رویه مردم ان به شهر دره شهر صورت گرفته دارای حداقل امكانات بهداشتی ،درمانی ،اموزشی است . این روستا فاقد دهیاری ،خانه بهداشت ،و…است. ولی دراین روستا با طبیعتی بكر كه در كمتر جایی می توان ان را دید مواجه می شویم .از طرفی زیبایی مزارع از طرفی زیبایی های سیمره و در ادامه رشته كوه عظیم زاگرس و تركیب خارق الاده این همه زیبایی و شكوه كه قدرت خداوند را می رساند چشم هر بیننده ای را نوازش می كند .كاش توجه اداره میراث فرهنگی وگردشگری بیشتر به این روستاها باشد تا اینگونه این میراث گران مایه بی استفاده نماند و رو به تخریب و فراموشی نرود.

روستای زید درمسیر جاده ایلام به دره شهر و در 25 کیلومتری شهر دره شهر قرار دارد.این روستا به دلیل وجود “امامزاده تاریخی زید بن علی” به این اسم لقب گرفته است و این امامزاده از نوادگان امام موسی کاظم(ع)است. قبل از رسیدن به این روستا وپس از عبور از چندین پیچ که به پیچ های زید هم شهرت دارند، چشم انداز با ابهت وزیبایی از روستا رو میتوان دید، که دلیل آن هم وجود چندین دره ی بسیار بزرگ پشت روستا است. تعداداین دره ها بیش از شش دره بزرگ است که تاکنون در استان ایلام شناسایی نشده اند.این دره ها فاصله زیادی با روستا ندارند، ولی بسیار بزرگ و خطرناک هستند و برای دیدن این دره ها باید حتما لوازم کوهنوردی به همراه داشت. در انتها و در دره بزرگ روستا دو صخره روبروی هم هستندکه در دل هر دو صخره، انبارهای تاریخی گندم ساخته شده اند.در این مکان انبارهای تاریخی زیادی وجود دارد.وجود انبارهای تاریخی گندم در دل صخره های بزرگ که تاکنون شناسایی نشده اند یکی از شگفتی های این روستا محسوب می شود.همچنین در انتهای روستا، خانه های قدیمی وجود دارد که نشان می دهد این خانه ها با آن انبارها ارتباط دارد ولی طبق گفته اهالی روستا این انبارهای گندم متعلق به 700 تا 800 سال پیش است و تاکنون کسی بر روی این انبارها مطالعه نکرده است. این انبارها به گونه ای بسیار زیبا و عجیب بر روی صخره ها بزرگ با گل و سنگ و چوب درست شده اند و مردم آن زمان از انبارها برای ذخیره گندم استفاده کرده اند و طوری طراحی شده اند که گندمها در این محل تا سه سال ماندگاری دارند و خراب نمی شوند وجود این انبارهای گندم در دل صخره ها از یک طرف برای ماندگاری و ذخیره گندم و از طرفی برای جلوگیری از تهاجم راهزنان طراحی شده است که با توجه به وجود دو صخره روبروی هم نشان می دهد که در این مکان امنیت نیز مد نظر قرار گرفته است.تعداد آنها نیز بیش از 30 انبار است. طبق گفته بعضی از اهالی روستا در بعضی از انبارهای تاریخی گندم به خصوص در ارتفاعات بالاتر اشیایی وجود دارد که امکان بیرون کشیدن آنها وجود ندارد. هر چند در این زمینه مطالعاتی انجام نشده و نمی توان قدمت این انبارهای گندم را به طور دقیق تخمین زد ولی وجود این انبارها در دل صخره ها و نحوه ساخت آنها خالی از لطف برای بازدید گردشگران نیست، اگرچه در روستا مکانهای دیدنی گردشگری زیادی وجود دارد. اما در کنار این همه انبار تاریخی گندم، یک انبار به طور ویژه و تنها در دل صخره ها ساخته شده است و با دیگر انبارها تفاوت دارد.این انبار تاریخی مخصوص ذخیره نمک بوده است که به طور جداگانه در آن سوی انبارهای گندم ساخته شده است. در کنار انبارهای تاریخی گندم و نمک، دو آسیاب تاریخی در بین دره یعنی وسط دو صخره قرار دارد که نشان می دهد روزگاری این منطقه محل اصلی گندم و آسیاب گندم بوده است به طور کلی با توجه به وجود خانه های قدیمی، انبارهای گندم و نمک و آسیاب ها می توان گفت این دره به لحاظ طبیعی و تاریخی می تواند در کشور معرفی شود و مورد استناد برای بسیاری از مطالعات تاریخی قرار گیرد چه بسا اطلاعات ارزشمندی را به محققان در این زمینه بدهد. مکان دیگری که دراین روستا شاید برای گردشگران جالب بنظر برسد قبرستان قدیمی این روستا است که دیدن نقش ونگارهایی که روی بعضی از سنگ مزارها به چشم میخورد خالی از لطف نیست. البته لازم به ذکر است این روستا در فصل تابستان بسیار گرم است وبهترین موقع برای بازدید ازاین روستا فصل بهاروپاییز است چرا که علاوه بر آثار تاریخی، ایجادآبشارهای طبیعی در فصل بارش ، زیبایی این روستا را دوچندان میکند.

روستای حیدرآباد از 30 کیلومتری شهر ایلام شروع شده و تا ارتفاعات طولاب در نزدیکی روستا امتداد می‏یابد.آمیختگی جنگل و باغ‏های میوه، به خصوص درختان گردو، همراه با چشمه‏ها و رودهای خروشان، چشم‏اندازی زیبا به این دره ییلاقی بخشیده است. این دره هم از نظر جذب گردشگر و هم از نظر تولید محصولات باغی، از جمله منابع درآمدزا و مهم استان و روستاییان به شمار می‏آید.بافت این روستا دارای نکات جالب توجهی است زیرا در این روستا کوچه بندی شده و هر کوچه یک اسم دارد و موزاییک شدن کوه ها و تمیزی روستا نشان می دهد طرح هادی تا حدود زیادی در روستا اجرا شده است. در این روستا، ایستگاه مطبوعاتی، سطل زباله های مخصوص، سرویس بهداشتی، آب سرد کن و…وجود دارد و این روستا از جمله مناطق استان ایلام است که مردم در توسعه و اجرای طرحهای مختلف آن مشارکت فعال دارند اما برای جذب گردشگر در روستا نیاز به کار بیشتر است. درختان زردآلود در این روستا بی شمار هستند و هر ساله در دهه سوم خرداد، جشن برداشت زردآلود در این روستا برگزار می شود.دراین جشن بهترین محصول و باغدار نمونه معرفی می شود .

یکی از روستاهای گرمسیری استان ایلام ، میرمکان است. میرمکان یعنی جایگاه میران و بزرگان ، روستا از توابع بخش چوار در شهرستان ایلام است و از روستاهای دهستان بولی که دهستان دو مسیری بخش چوار است. روستای امروزی میرمکان بر خرابه های کپرهای بسیار قدیمی ساخته شده و کار عمده مردم آن زراعت دیم غلات و دامداری سنتی است.

آبشار له ریو (هل هله زنگل ماهی)،

آبشار له ریو در استان ایلام واقع است. در فاصله 10 کیلومتری جنوب آبشار ماهوته در راستای رودخانه، آبشار له ریو قرار گرفته است. این آبشار در پایین دست قلعه ای ساسانی قرار گرفته است. رودخانه بان گنبد به عنوان شریک و خروجی رودخانه دویرج آبدانان که در محاوره محلی به (خرگهی) معروف است، پس از گذشتن از روستاهای سرپله، ماهوته و زمین ها و ارتفاعات کاسه ماس، مناطق عشایری شلت، آبشار طبیعی و دل انگیز له ریو را در یک منطقه بکر و جذاب بوجود می آورد.این آبشار در ایام زمستان و فصل بارندگی از حجم آب زیادتری برخوردار است. این آبشار فاقد راه دسترسی مناسب است.

منطقه عشایری و پر جاذبه بان گنبد در 40 کیلومتری جنوب شرقی آبدانان قرار دارد و به عنوان یکی از آثار ماندگار دوره ساسانیان، در سال 1390 در فهرست آثار ملی و فرهنگی ثبت شده است.در این حال نداشتن جاده مناسب، فقدان اعتبار مورد نیاز برای ایجاد امکانات رفاهی و نا آشنایی مردم با این اثر طبیعی باعث شده مسافران و گردشگران سایر استانها از طراوت این آبشار بزرگ و دلربا محروم باشند.

منبع : کویرها و بیابانهای ایران

شهر شباب به جهت اينكه در قلب رشته كوه زاگرس و شهرستان چرداول قرار گرفته، داراي همه زيباييها و دل انگيزهاي اين رشته كوه است و به همين سبب آن را «عروس زاگرس» مي شناسند و در اين استان، شهرستان بزرگ و كهن چرداول(شهر شباب) را بايد عروس همه زيباييها و جذابيتهاي طبيعت در اين استان و در واقع نگين طبيعت آن دانست كه داراي ارتفاعات و كوههاي عظيم، دره ها، دامنه ها و دست سرهاي بسيار زيبا ، سرسبز و خرم و كوهها پوشيده از حنگلهاي گونه گون و گسترده بلوط ورودهاي خروشان كه از دل كوهسارها جاري مي شوند و جاده هايي كه ازميان دامنه هاي كوهستاني عبور مي كنند و تنگه ها و گذرگاههاي ميان كوهي كه هم در دل خود رودهاي خروشان را جاري ساخته اند و هم بر قله هاي رفيع خود قلعه هايي را به يادگار دارند كه از گذشته پر رونق و تاريخ پراقتدار خود خبر مي دهد و نسيمي كه صبحگاهان و شامگاهان از اين كوهساران مي وزد . رايحه و شميم عطرآگيني است كه مشامها را نوازش مي دهد و اكسيري است كه زنگار زندگي ماشيني را از روح خسته آدمي مي زدايد و به انسان نشاط و شادابي وصف ناپذيري مي بخشد كه با ذات طبيعت خواه او عجين و سازگار است.

همه اينها هر كدام زيبايي و طراوت شگفت انگيزي را بخصوص در فصل بهار به طبيعت منطقه مي بخشد كه جذابيت خاصي رابراي مسافران و ميهمانان ايجاد مي كنند كه دركمترجاي ديگر مي توان نظير آن را يافت.

با اين وصف، ضمن خوش آمدگويي و گرامي داشتن مقدم ميهمانان عزيز و جهانگردان محترم به شهرستان زيبا و دلنواز چرداول،همچنین شهر شباب فهرستي كوتاه از مشخصات اين مكانهاي طبيعي و تاريخي ارائه مي گردد.

بارندگي : منشأ عمومي بارندگي در اينبخش همانند اكثر نقاط غرب كشور، اكثراً جريانات مرطوبي است كه همراه با مراكز كم فشار وابسته به جبهه ها در جهت عمومي غربي-شرقي حدود7 ماه از اواسط مهرماه تا اواسط ارديبهشت، از كشور عبور مي كند. بخش مهمي از اين جريانات از سمت درياي مديترانه در امتداد محورهاي مختلفي كه قابل تقسيم به محور شمالي-جنوبي هستند، وارد سطح كشور مي شود و بخش ديگري از توده هاي هوايي مرطوب نفوذ يافته به كشور از آبهاي آزاد شمالي منشأ مي گيرد. اين توده هوا پس از عبور از قفقاز يا درياي سياه، از سمت شمال غربي وارد ايران مي شود. آخرين بخش توده هاي هوايي مرطوب پس از عبور از درياي سرخ(توده كم فشار سوداني) در خليج فارس از سمت جنوب غربي وارد كشور مي شود و در مسير خود مناطق جنوب غربي كشور را تحت تأثير قرار مي دهد. خليج فارس نيز در شرايط خاص سينوپتيكي به عنوان منبع مهمي در تغذيه توده هاي هوايي بارانزا و تغذيه توده هاي هوايي ناپايدار هوا در منطقه محسوب مي شود.

تقسيم بندي اقليمي بخش شباب : بر اساس بررسي هاي تلفيقي و شرايط كلي آب و هوايي به نظر مي رسد كه بر اساس روش«آمبرژه» اقليم دهستان شباب در محدوده نيمه مرطوب معتدل قرار مي گيرد و بر اساس روش«دومارتن» نيز اقليم دهستان شباب در محدوده اقليم مديترانه اي در كوهپايه ها و ارتفاعات و در محدوده اقليم نيمه مرطوب در دشت ها قرار مي گيرد.

پوشش گياهي بخش شباب :

پوشش گياهانبخش شباب به صورت غالب، پوشش گياهي زاگرس است كه شامل پوشش گياهي نيمه جنگلي و مرتعي مي شود و در مناطق مشجر داراي عناصر زير است : بلوط غرب(Quelcas bruntil )، كيكم (Acermanspessul )، بادام هاي خودرو(Amygdalus spp )، گلابي هاي خودرو(Pyru spp )، زالزالك(Crutaejus ).

در اينبخش نيز مانند ساير نقاط استان ايلام، جنگل انبوه و فشرده ديده نمي شود و درختان آن به طور پراكنده در نواحي مختلف واقع شده اند و در نواحي كوهستاني و اراضي كه داراي شيب هستند، پارك لندها را به عنوان پوشش گياهي غالب در اين دهستان به وجود آورده اند. پوشش گياهي در نواحي غيرمشجربخش گونزارها را به وجود آورده اند كه اين بخش نيز مانند پارك لندها به عنوان پوشش غالب و حتي تنها پوشش گياهي اين شهرستان محسوب مي شوند.

علفزارهاي كوهسري : در ارتفاعات بالاي1200 متري کوه های اينبخش علفزارهاي كوهسري واقع شده است كه به علت بارش برف بيشتر در اين ارتفاعات، اين علفزارها از ميزان نزولات بيشتري برخوردار هستند. اين علفزارها به علت موقعيت مكاني، اقليمي و پوشش گياهي خود به عنوان ييلاق اين منطقه محسوب مي شوند.

پارك لندها و گونزارها : مهمترين پوشش گياهي دهستان شباب را پارك لندها و گونزارها تشكيل مي دهد كه در تمام نقاط اين دهستان واقع شده اند. گياه غالب رويشي در اين قسمت ها بلوط غرب و بنه نيز ديده مي شود.

اينك به اقتضاي نياز و برآوردن مقصود به معرفي اجمالي توانهاي شهر شباب بسنده مي كنيم.

لومار شهری است در استان ایلام ایران. لومار مرکز بخش شیروان در شهرستان شیروان و چرداول است.

مردم لومار کُرد زبان و شیعه دوازده‌امامی هستند

شهر لومار مرکز بخش شیروان از بخشهای شهرستان شیروان و چرداول استان ایلام در طول جغرافیایی 46 دقیقه و 48 درجه و در عرض جغرافیایی 34 دقیقه و 33 درجه و در بلندی 1095 از سطح دریا و در 160

کیلومتری مشرق ایلام و در 45 کیلومتری شرقی سرآبله و در پایان راهی که به گیلانغرب، به سوی جنوب شرقی کشیده شده، قرار دارد.

رودها

رود سیمره از دو کیلومتری شهر لومار می گذرد.

کوهها

چون شهر لومار در منطقه ای پایکوهی قرار گرفته:
1- کوه لاره در 3 کیلومتری مشرق (1554 متر)
2- کوه چرمی در یک کیلومتری شمال شهر قرار گرفته

آب و هوا

معتدل و نیمه خشک، بیشترین درجه گرما 37 درجه بالای صفر و کمترین درجه 6 درجه زیر صفر – میزان بارندگی سالانه به طور متوسط حدود 450 میلی متر است.

رستنی ها

درختان کی کم – گیاهان دارویی و صنعتی – پوشش گیاهی برای چرای دام

جمعیت

در سرشماری 1375 شهر لومار 772 نفر جمعیت داشت که 415 نفر مرد و 357 نفر زن و 154 خانوار بود.

فرآورده ها

گندم، جو، برنج، ذرت، گیاهان علوفه ای، تره بار و بنشن
آب کشاورزی از رود و آب آشامیدنی از چشمه فراهم گشته.

راهها

شهر لومار در پایان راهی که تا جاده سراسری ایلام – کرمانشاه ادامه دارد و از این راه به طول 160 کیلومتر تا مرکز استان فاصله قرار دارد.
این شهرک با امکانات مناسب طبیعی و قرارگرفتن در کنار کشتزارهای حاصلخیز و داشتن آب و هوای مناسب برای تبدیل شدن به شهری در حد شیروان باستانی قابلیت دارد.

منبع : ایلام گشت

پَهله شهری است در استان ایلام. این شهر مرکز بخش زرین آباد شهرستان دهلران در این استان است. پهله در ۱۰۴ کیلومتری جنوب خاوری شهر ایلام واقع شده‌است. در اطراف این شهر روستاهای زیبا و کوچکی وجود دارد. به عنوان مثال روستاهای گلوزه، مه مه دی (احمدآباد) و که له که له در شمال این شهر و با مسافت کمتر از نیم کبلومتر واقع شده‌اند.

در اواخر دهه چهل شمسی در درگیری اهالی این شهر با مأموران ژاندارمری موسوم به امنیه‌ها تمامی اهالی پاسگاه کشته شدند. این سال مبدأ محاسبه بسیاری از. قایع در این شهر به حساب می‌آید. این شهر گرچه متشکل از طوایف گوناگونی از روستاهای اطراف است ولی مردمان آن با یکدلی و صمیمیت در کنار هم زندگی می‌کنند و بیش از دو دهه اخیر هیچ نزاع طایفه‌ای گزارش نشده است. متأسفانه در زمان رژیم پهلوی مردمان این دیار نیز از تبعیض نژادی در امان نمادند؛ و چندین برابر ساکن فعلی این شهر به شهرهای عراق بویژه بغداد، علی شرقی و علی غربی، و استان دباله کوچ کردند. علاوه بر این هزاران تن از ساکنان این شهر و حومه به مرکز شهرستان یعنی دهلران مهاجرت نموده‌اند. همچنین بسیاری از کردان این منطقه بیش از دهها سال است که در منطقه آبدانان سکونت دارند. همچنین اهالی این شهر در مرکز استان ایلام نیز اقلیت عمده‌ای را تشکیل می‌دهند که کردالی نامیده می‌شوند و اکثریت شهرک سرتاف را تشکیل می‌دهند. صرف نظر از این حالت هزاران نفر از ساکنان منطقه در طول دهه‌های اخیر به شهرهای مهم استان خوزستان (مانند دزفول، اندیمشک، اهواز، خرمشهر، آبادان) کوچ کرده‌اند. همچنین بسیاری از اهالی این شهر به امید یافتن زندگانی بهتر به کلان شهرهایی مانند تهران و کرمانشاه و اقلیتی نیز به اراک و کرج مهاجرت نموده‌اند. تعداد کل مهاجران هشتاد ساله اخیر را بین ۷۵هزار الی ۱۰۰هزار تن تخمین می‌زنند. در حال حاضر بنا به گفته شهردار این شهر در بهمن ۹۰ وسعت این شهر بالغ بر ۱۱۴ هکتار می‌باشد. پارک جنگلی ملت به وسعت ۶ هکتار در شمال این شهر و در دامنه تپه‌های زیبایی واقع شده است بخشی از این پارک اخیراً به تفرجگاه مردم تبدیل شده است. پارک بعث از پارکهای زیبای این شهر در سال ۱۳۷۲ تأسیس شده است. همچنین در سال ۱۳۷۴ پارک شهید حسین فهمیده در این شهر احداث شد.
بیشینه دمای این شهر ۴۰ و کمینه آن ۵- درجه سانتیگراد است.

مردم این شهر به زبان کردی شاخه پهله‌ای تکلم می‌کنند. در زمان جنگ ایران و عراق این شهر پذیرای هزاران آواره بویژه مهاجران دهلرانی بود و ادرات شهرستان دهلران در این شهر مستقر شد. فاصله شهر زیبای میمه اتا این شهر کمتر از ۲۷ کیلومتر می‌باشد. در سال ۱۳۸۶ شهر پهله مدتی به دلیل پایین آمدن سطح آب چشمه با مشکل کمبود آب روبرو شد و از طریق تانکرهای سیار به این شهر آبرسانی می‌شد تا این‌که در همان سال با طرح آبرسانی لوله‌ای این مشکل شهر حل شد.

پیشینه
ظاهراً نام این شهر هم‌ریشه با پَهلَوْ و پارت است که یکی از معانی آن شهر می‌باشد. شهر امروزی پهله در قدیم جزئی بود از سرزمین پهله (جبال، کوهستان زاگرس) و احتمالاً به همین خاطر نام پهله بر روی آن مانده‌است.

در جنگ ایران و عراق شهر پهله آسیب فراوان دید و پس از بازسازی نام آن که پس از انقلاب اسلامی به زرین‌آباد تغییر یافته بود مجدداً پهله شد.

دیدنی‌ها

شهر پهله در دشتی با شیب ملایم به سوی رود دجله قرار دارد. دیدنی‌های شهر و پیرامون آن:

رود میمه که در شهر جریان دارد.
رشته کوه کبیرکوه (در پانزده کیلومتری شمال پهله)
قله کلاوندی (۱۷۱۶ متر) در ده کیلومتری شمال خاوری شهر
امامزاده سیدفخرالدین در ۱۲ کیلومتری شمال بهله
امامزاده سید حسنی (فرزند سید فخرالدین) در فاصله ۱۳ کیلومتری شمال بهله
امازاده سیدنصرالدین در ۱۶ کیلومتری
امامزاده سید ابراهیم (فرزند محمد باقر) که در ۷ کیلومتری پهله و در مسیر قلعه شیاخ قرار دارد.
امامزاده محمد و بی بی زینب در ۷ کیلومتری غرب شهربهله ساختمان این امامزاده که شکل مخروطی ویژه‌ای دارد مربوط به دوران سلجوقی است. قلعه شیاخ (شیاق، شیاخ) در غرب چهله که مربوط به ۱۹۰۰ سال قبل است. قلعه زنجیره در جنوب غرب شهر بهله خرابه‌های باستانی مسیر جاده بهله- دهلران باغات زیبای گوراب و میمه بارک جنگلی ملت به مساحت ۶ هکتار در دامنه کوه‌های شمالی شهر.

شهرستان شیروان و چرداول یکی از شهرستانهای استان ایلام است که مرکز آن شهر سرابله می‌باشد. شیروان و چرداول در سال ۱۳۶۰ از شهرستان ایلام جدا شد و در تقسیمات کشوری قبل از ۱۳۶۰ از بخش‌های آن محسوب می‌شد.

مساحت كل استان ايلام 19054 كيلومتر مربع مي باشد،که در این بین اراضي شهرستان شیروان چرداول به مرکزیت شهر سرآبله حدود 9/11 درصد كل اراضي استان را تشكيل مي دهد. از منظر موقعيت نسبي، اين شهرستان از شمال به استان كرمانشاه، از شرق و جنوب شرقي به استان لرستان، از جنوب و جنوب غربي به شهرستان دره شهر، از غرب و شمال غربي به شهرستانهاي ايلام و ايوان محدود مي شود.

شهر سرابله

سرابله مرکز شهرستان شیروان و چرداول است. این شهر پس از جدا شدن توابع شهرستان شیروان و چرداول و نپذیرفتن فرمانداری و مرکزیت شهرستان از طرف بزرگان شهر آسمان اباد به عنوان مرکز شهرستان انتخاب گردید و تا قبل از یکی از روستاهای شهرستان ایلام به حساب می‌آمد. قبل از تبدیل شدن سرابله به مرکز شهرستان، شهر آسمان اباد از اهمیت بیشتری برخوردار بود. اکثر جمعیت شهر سرابله را روستائیان مهاجر شهرستان و اهالی شهر آسمان آباد تشکیل می‌دهد.

شهر آسمان اباد

آسمان‌آباد شهری است در استان ایلام در غرب ایران. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شیروان و چرداول قرار دارد.آسمان‌آباد از شمال به دهستان گواور از توابع شهرستان گیلان غرب، از غرب به دهستان چله از توابع شهرستان گیلان غرب از جنوب به شهرستان ایوان غرب و از شرق به بخش چرداول شهرستان شیروان چرداول محدود می‌باشد. از آثار باستانی منطقه می‌توان شهر و قلعه گم‌گم واقع در کوه بانکول. که متعلق به شهر باستانی’ مهرگان قذق’ می‌باشد و همچنین تپه‌های باستانی یا چغا را نام برد.

قبرستان تاریخی کل کل در۴ کیلومتری شمال شهر آسمان آباد واقع شده‌است.

بخش شیروان

شیروان یکی از بخش‌های شهرستان شیروان و چرداول است. این منطقه که در شمال شرق استان ایلام و در حدود ۱۰۰ کیلومتری شهر ایلام قرار دارد یکی از حاصلخیزترین مناطق این استان است و مرکز ان نیز شهر لومار است. از عواملی که به حاصلخیزی این منطقه کمک کرده عبور رودخانه سیمره از شرق این منطقه‌است که در تمام فصول سال دارای اب فراوانی است. این منطقه در فصل بهار به یکی از زیباترین مناطق استان تبدیل می‌شود ودر این فصل پذیرای مسافران زیادی از گوشه و کنار استان است. از مناطق دیدنی شیروان می توان به تنگ سازبن، تنگ شمشه، شهر تاریخی سیروان و سد سیمره اشاره کرد. در دور سوم و چهارم سفر ریاست محترم جمهور تبدیل بخش شیروان به شهرستان سیروان و تبدیل دهستان کارزان به بخش مورد توجه قرار گرفته است و این مهم انشاالله در آینده نزدیک اتفاق خواهد افتاد. از پروژ های مهم در شیروان می توان به ایجاد سد مخزنی و بزرگ سازبن و همچنین سد سیمره اشاره کرد که باعث دگرگونی و پیشرفت هر چه بیشتر منطقه خواهد شد و زمینه را برای بازگشت مردم این منطقه به دیار پدری و اجدادی خود ایجاد خواهد کرد.

بخش چرداول

چرداول منطقه‌ای از شهرستان شیروان و چرداول است. بخش چرداول در دامنه جنوبی رشته کوههای زاگرس قرار دارد و دارای آب و هوایی کوهستانی است. این منطقه از دو ناحیه کوهستانی و دشت نسبتاٌ هموار تشکیل شده‌است. در بخش کوهستانی، انبوه درختان بلوط و بادام کوهی، بنه(ون)، کیکم، ارجن و گون دیده می‌شود. مراتع بخش چرداول هم در بخش کوهستانی قرار دارد و زمینه مناسبی برای دامپروری سنتی فراهم کرده‌است و به هم دلیل شغل اصلی ساکنان بخش کوهستانی دام پروری است.چرداول قابلیتهای زیادی برای توسعه دارد وبا گسترش وتوسعه راه حمیل-ایلام که از مسیر این بخش می گذرد آینده چرداول بسیار زیبا وتوسعه یافته خواهد بود مردمانی با اصالت که لایق پیشرفت می باشند واز دیگربرنامه های در دست اقدام برای این بخش سد سازبن وسد چناره است که بحول وقوه الهی کشاورزی چرداول را متحول خواهد کرد –بخش هلیلان– این بخش یکی از مناطق محروم استان می باشد که در سالهای اخیر اقداماتی صورت گرفته اما نیاز به تلاش بیشتری می باشد دارای نقاط محروم زردلان می باشد که قبلاً، برای عبور ومرور با مشکل مواجهه بود اما اکنون بهتر شده وتردد به راحتی صورت می گیرد مردمان لک زبان هلیلان که در سرزمین عبدالحسین خان ابوقداره ساکن هستند دست به دست هم داده اند تا هلیلان را بسازند.

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان شیروان و چرداول در سال ۱۳۸۵ برابر با ۷۳۹۷۳ نفر بوده‌است.

زبان

اکثریت مردم شهرستان شیروان چرداول کرد زبان هستند که با لهجه کلهری تکلم می کنند. با این حال مردم در بخش هلیلان و دهستان بیجنوند در بخش مرکزی به زبان لکی گویش می کنند. همچنین در بخش شیروان سه روستا (چم شیر، چم روته، داربلوط) به زبان عربی تکلم می کنند که به تدریج در حال منسوخ شدن و جایگزینی با زبان کردی می باشد.

شهر تاریخی سیمره از شهرهای تاریخی استان ایلام است و در حاشیه غربی شهر دره‌شهر قرار دارد

این اثر تاریخی که بزرگترین محوطه تاریخی در سطح استان ایلام است بالغ بر 200 هکتار وسعت در ضلع غربی و جنوب غربی شهر دره شهر قرار دارد و جزو اولین آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور می‌باشد.

این محوطه در سال ۱۳۱۰ شمسی به شماره ۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و از ارزش و اهمیت بی نظیری برخوردار است.

شهرستان 65 هزار نفری دره شهر واقع در 135 کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام یکی از مناطق تاریخی و باستانی استان ایلام محسوب می‌شود.

محوطه مذکور طبق مطالعات و کاوش‌های انجام گرفته مربوط به قرون اولیه اسلامی است. این شهر تاریخی بر اثر وقوع زلزله‌ای به سال 334 هجری قمری تخریب و خالی از سکنه شد.

طی ۹ فصل کاووش در این شهر گچبریهای منحصر به فردی از بناهای این شهر تاریخی بدست آمد که در نوع خود بی نظرند. این شهر مربوط به اواخر دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی است و مرکز ایالت مهرجانقذق یا مهرجانکدک بوده است.

طبیعت زیبای منطقه در فصل زمستان و بهار و گچبری‌های به دست آمده در این کاووش و در این شهر تاریخی منحصر به فرد می‌باشد. خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشین نشین شهر مکان‌های کاووش شده در 9 فصل کاوش در این محوطه تاریخی می باشند.

شهر تاریخی سیمره و پل تاریخی گاومیشان بزرگترین پل تاریخی غرب کشور در شهرستان دره شهر نامزد ثبت در فهرست آثار جهانی هستند. همچنین ثبت جهانی تپه‌های پیش از تاریخ دشت دهلران نیز در این فهرست قرا دارند.

شهر تاریخی سیمره بزرگترین محوطه تاریخی استان ایلام محسوب می شود که در حاشیه جنوب شرقی شهر کنونی شهرستان دره شهر واقع شده است و که متعلق به استان ایلام است.

دره سیمره از دیرباز به لحاظ ویژگیهای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و موقعیت خاص خود همواره مورد توجه گروه های انسانی واقع بوده است.

طبیعت زیبای منطقه در فصل زمستان و بهار و گچبری‌های به دست آمده در کاوش‌های صورت گرفته، از جمله ویژگیهای منحصر به فرد این شهر تاریخی است.

خانه اربایی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشیه نشین شهر از جمله مکانهایی هستند که در این اثر تاریخی کاووش شده‌اند.